Araç karavan bağlantısı (Atelaj)

 

Çeki demiri ve çeki topuzu, araca sonradan takılabilir. Karavanla çeken araç arasındaki elektrik bağlantısı için Türkiye’deki üreticiler 7 pimli soket kullanmaktadırlar. Avrupa’da 13’lü prizler kullanılmaktadır.

Karavanın kaplin başının çeki topuzundan yüksekte olması gerekir. Bunun için pilot teker ile karavanın burnunu yükseltin. Kaplin başının sapını üst konumda tutarken, pilot tekerini indirin ve kaplin başını topuza yerleştirin. Kendiliğinden yerleşip kilitlendiğinide, oturma sesini duyarsınız.
Kaplin başının topuzun üstünde kalıp kalmadığını kontrol etmek için halen takılı halde olan pilot tekerini yükseltin. Çeken aracın arkası yükseliyorsa, iki araç bağlanmış demektir.
Ayrıca atelajın doğru bağlanması ve yüklerin doğru yerleştirilmiş olması iki araç bağlandığında, her iki araç da yere paralel konumdadır.
Avrupa direktiflerinde, çeki topuzunun merkezinin araç yüklü iken yerden 350-420mm yükseklikte olması gerektiği geçmektedir. Topuz yüksekliğini düşürmek için düzenekler mevcuttur. 4x4 araçlar, ağırlık oranı bakımından tercih edilebilir. Fakat bazı araçlarda topuz yüksekliği sorun yaratabilir. Bu durumda karavanın önü kalkar, arkası düşer. Atelajdaki bir diğer önemli parça güvenlik telidir. Daha çok frenli ithal kaplinlerde bulunan güvenlik teli ile olası bir kazayı engelleyebilirsiniz.
Karavanın araçtan ayrılması durumunda, topuzdan geçen bu tel gerilir ve karavanın frenlenemesini sağlar. Daha sağlam bir atelaj için uzmanlar, güvenlik telini çeken aracın altına değil, topuzdan geçirerek yine kopça ile telin kendisine bağlamayı tavsiye etmektedir.
Daha sonra, 12S soket ile çeken araca elektrik bağlantısı yapılır.
Karavanın ışık testi yapılır (sağ-sol flâşör, fren lambaları, yan reflektörler, varsa sis lambaları). Eğer ışıklardan yanmayanlar varsa, uçlarına dokunun. Pislenmişse temassızlık yapabilir. Veya ampullerden biri patlamış olabilir.
Not: Araçları bağlayan kablolar çeken aracın manevra hareketlerini rahat yapabileceği şekilde olmalıdır, fakat yere değmemeli ve aşınması engellenmelidir.
Not: Kopça deliğe değil, delikten geçtikten sonra telin kendisine bağlanmalıdır. Eğer güvenlik kablosu doğru bağlanmazsa, karavanın frenleri yanlış zamanda çalışır ve yanar. İçinde gaz olan frenlerde bu kola tamamen yüklenilmesine sebep olur. Karavan tamamen fren durumuna geçer.

Çeken araç fren yaptığında, güvenlik teli gerilir ve karavanın fren sistemini devreye sokar.